Festiwal Kultury Żydowskiej “Most pamięci” w Wałeckim Centrum Kultury

4 kwietnia 2023 roku w Wałeckim Centrum Kultury rozpoczął się Festiwal Kultury Żydowskiej “Most pamięci”. Projekt powstał jako wyraz szacunku dla gminy żydowskiej, która od 1623 do 1940 roku stanowiła integralną część społeczności miejskiej w Wałczu. Tytułowy “Most pamięci” łączy się także z mieszkańcami Wałcza, którzy po II wojnie światowej przybyli do miasta z Korca – ukraińskiej miejscowości, w której istniała liczna gmina żydowska.

Dwudniowe wydarzenie rozpoczęło się wykładem Piotra Wojtanka – historyka, członka Regionalnego Towarzystwa Historycznego Ziemi Wałeckiej i badacza kultury żydowskiej na ziemiach powiatu wałeckiego, który opowiedział m.in. o burzliwych losach Żydów pochodzących z Wałcza. Po wykładzie odbył się wernisaż wystawy “Ocalić od zapomnienia”. Ekspozycja umieszczona w holu WCK objęła 11 tablic złożonych z tekstu, fotografii i map obrazujących codzienność gminy żydowskiej w mieście. Na wystawie znalazły się także materiały i eksponaty pochodzące z Muzeum Ziemi Wałeckiej – cudem ocalone macewy, unikatowe dokumenty świadczące o sprawach sądowych między Żydami a jezuitami, mapa z 1934 roku przedstawiająca ówczesny układ miasta (co ciekawe nie zaznaczono na niej jeszcze w tym czasie istniejących synagogi i kirkutu). Za koncepcję wystawy odpowiedzialni są Maciej Łukaszewicz (WCK) i Ewa Janicka-Olejnik (WCK), natomiast jej kuratorką jest Natalia Borek (MZW). Jeszcze tego samego dnia odbył się koncert zespołu Bastarda Trio, po którym nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej zniszczoną w 1938 roku wałecką synagogę.

Drugiego dnia festiwalu mieszkańcy Wałcza mieli okazję wysłuchać wykładu Krzysztofa Bielawskiego, autora książki “Zagłada cmentarzy żydowskich”. Uczestnicy wydarzenia mogli także wziąć udział w dyskusji z badaczem, podejmując temat pamięci o gminie żydowskiej na terenie powiatu wałeckiego.