WAŁECKIE ZABYTKI – Królewskie Seminarium Nauczycielskie

Budynek o ciekawej bryle, określany niekiedy „mały Malbork”, powstał w latach 1902-1903. Był siedzibą seminarium nauczycielskiego noszącego dumną nazwę Królewskie Seminarium Nauczycielskie. Było to największe wśród powstających w tym czasie seminariów a były one w takich miastach jak: Bydgoszcz, Grudziądz, Wągrowiec i Nakło. W czasie II wojny światowej, w 1944 roku, przyjęło ono na krótko rolę szpitala wspomagającego główny szpital wojskowy. Ponieważ lutym 1945 w pobliżu toczyły się ostre walki związane z umocnieniami Wału Pomorskiego, budynek uległ silnym zniszczeniom. Ślady na ścianach widoczne są do dziś, natomiast inne uszkodzenia usuwano aż do roku 1950. Zajęcia szkolne zaczęły odbywać się już wcześniej – budowla znowu stała się miejscem kształcenia nauczycieli, a konkretnie, najpierw było to Państwowe Seminarium Wychowawczyń Przedszkoli, później Państwowe Liceum Wychowawczyń Przedszkoli, które kolejno przekształcało się w Liceum Pedagogiczne dla Wychowawczyń Przedszkoli, potem w Studium Wychowania Przedszkolnego i Nauczania Przedszkolnego, Studium Nauczycielskie i wreszcie w Zespół Kolegiów Nauczycielskich, które funkcjonowało aż do 2014 roku. W budynku tym znalazły też swą siedzibę przedszkole, które było jednocześnie miejscem praktyk dla przyszłych przedszkolanek a później II Liceum Ogólnokształcące, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa i Punkt Wykładowy Uniwersytetu Szczecińskiego.
Budynek główny jest budowlą w stylu eklektycznym z przewagą elementów neogotyckich. Jest to dużych rozmiarów bryła, o niejednolitej budowie, złożona z kilku części o zróżnicowanych wysokościach, krytych osobnymi dachami wielospadowymi. Ściany zewnętrzne są murowane w przeważającej części z cegły ceramicznej pełnej z zachowaniem wątku krzyżowego, fundamenty i cześć ryzalitu głównego wykonano z naturalnego kamienia. Blendy i nadproża okien zostały otynkowane wapienną zaprawą. Gmach został założony na planie litery E, z wyraźnie szerszym ryzalitem środkowym, do którego od północy dobudowany jest wykusz mieszczący klatkę schodową. Trzykondygnacyjne ryzality boczne uzupełnione są wieżami przykrytymi ośmiopołaciowymi dachami ostrosłupowymi. Fasada korpusu głównego jest nieregularna i niesymetryczna, wielopłaszczyznowa a znajdujące się w niej otwory okienne mają i drzwiowe mają wykroje o zróżnicowanych formach. Są tu otwory okienne prostokątne nakryte łukiem odcinkowym, szczególną uwagę zwracają wysokie ostrołukowe wnęki okienne o podziale maswerkowym, są też szerokie okna zakończone koszowo. W górnej części szczytu widoczna szeroka blenda a pod nią tarcza zegarowa. Całość jest podpiwniczona, a ciekawostką może być fakt, że część piwnic jest dwukondygnacyjna. Wnętrze budynku dostępne w czasie roku szkolnego, zachwyca pięknymi sklepieniami krzyżowo – żebrowymi na gurtach z żebrami spływającymi od zwornika w kapitele kolumn oraz na wsporniki przyścienne. Warto też zwrócić uwagę na niewielki, wolno stojący budynek na dziedzińcu szkoły, zbudowany jako pomieszczenie gospodarcze, z ciekawym podcieniem narożnikowym

opr. B. Stankiewicz